1970 წლის 15 ოქტომბერს, 13:35 საათზე (ადგილობრივი დროით), ბათუმის აეროპორტიდან სამგზავრო თვითმფრინავი _ AH-24 46 მგზავრით (მათ შორის იყო ოთხი წლის ბავშვი), სოხუმის მიმართულებით გაფრინდა. შვიდი-რვა წუთის შემდეგ ეკიპაჟთან კავშირი შეწყდა. ფოთსა და ქობულეთს შორის საჰაერო ლაინერი 180 გრადუსით შემობრუნდა, რამდენიმე წუთში 500-600 მეტრ სიმაღლეზე ბათუმის აეროპორტს თავზე გადაუფრინა და გეზი თურქეთისკენ აიღო.
Posted in ისტორია
ავტორი: ფრიდონ ქარდავა
აჭარის საარქივო სამმართველოს სამეცნიერო-კვლევითი მუშაობისა და პუბლიკაციის განყოფილების მთავარი სპეციალისტი
მინდა მკითხველს წარმოვუდგინო ერთი დოკუმენტი, სადაც ძველი ბათუმის ერთი საინტერესო ამბავია კარგად ასახული და ცნობილი ქალაქისთავის, ივანე ანდრონიკაშვილისათვის ბათუმის საპატიო მოქალაქეობის მინიჭებას ეხება:
Posted in ისტორია, ქალაქისთავები
“საღამოს ბათუმისკენ გამოვემგზავრეთ. შუადღის პირს დავინახეთ გადანათებული, გადაბრწყინებული, მობობოქრე შავი ზღვა. გადავიარეთ ბაღი მოფენილი დიდი ნიჟარებით და ბანანის სქელქერქიანი ხეებით, გავწექით სანაპიროზე. ძლიერი ქარი ქროდა, ზღვის მარილიანი სურნელი იდგა, მოგორავდნენ ტალღები და რკალებად იხრებოდნენ აქაფებულნი, ვითარცა ჰომეროსის თეთრი რაშები…” _ ეს ნაწყვეტი ცნობილი ბერძენი მწერლის, ნიკოს კაზანძაკისის წერილიდანაა. მწერალი ბათუმში პირველად 1919 წელს ჩამოვიდა საგანგებო მისიით.
Posted in ისტორია, სიყვარულები ძველ ბათუმში
ფალიაშვილის ქუჩის ექვს ნომერში აგურით ნაშენი, ერთსართულიანი სახლი დგას. მე-20 საუკუნის დასაწყისში ამ ადგილზე, ოქროს თუმნიანების ფასად, მიწა იასონ სიორიძემ შეიძინა და 1902 წელს სახლიც ააგო.
იასონ სიორიძე ბათუმში გურიიდან ჩამოვიდა. სიორიძეები საეკლესიო ყმები იყვნენ. საკმაოდ შეძლებული ოჯახის შვილმა _ იასონმა უმაღლესი განათლება რუსეთში მიიღო. რუსეთიდან კი ბათუმში ჩამოვიდა. იმ დროისთვის ბათუმი საქართველოში ერთ-ერთ ყველაზე განვითარებულ ქალაქად ითვლებოდა.
Posted in ისტორია, ძველი ბათუმის ბურჟუაზია
პორტო-ფრანკოს კონტრაბანდისტები
პორტო-ფრანკო _ სიტყვა-სიტყვით თავისუფალი ნავსადგური. ასე უწოდებდნენ რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაში მყოფ ბათუმს 1878-1886 წლებში. იდეა ინგლისს ეკუთვნოდა, მან ბერლინის კონგრესზე ქალაქის პორტო-ფრანკოდ გამოცხადება მოითხოვა და გაიტანა კიდეც. ბერლინში დადებული ხელშეკრულების მე-8 პუნქტის მიხედვით, რუსეთს ბათუმი პორტო-ფრანკოს სტატუსით გადაეცა. რუსეთის იმპერიაში ბათუმი მესამე პორტო-ფრანკო იყო, ოდესისა და ვლადივოსტოკის შემდეგ.
Posted in ისტორია
ავტორი:ფრიდონ ქარდავა
აჭარის საარქივო სამმართველოს, სამეცნიერო კვლევითი მუშაობისა და პუბლიკაციის განყოფილების მთავარი სპეციალისტი
კარგა ბლომად თავსატეხი გამიჩინა, “გაზეთ ბათუმელებში” (23-30 სექტემბერი) გამოქვეყნებულმა სტატიამ _ „ბათუმი ხელიდან ხელში“. ბილიოტის მოხსენებაში ბათუმში ქართულ-რუსული ჯარის შემოსვლის თარიღად 1878 წლის 6 სექტემბერი ეწერა, ღვაწლმოსილი მკვლევარის, ვლადიმირ სიჭინავას წიგნში კი 25 აგვისტოა დაფიქსირებული და ყოველთვის ასეც მეგონა. ამ ცნობაზე დაყრდნობით დავუშვი ალბათობა, რომ ბილიოტი ახალ სტილს გულისხმობდა, რაზეც ნაცნობ ისტორიკოსებთან კამათი მომიხდა, ცნობილი მკვლევარის სიტყვაში როგორ შეიტანე ეჭვიო.
Posted in ბრიტანული არქივებიდან, ისტორია
ბათუმს, მისი გეოგრაფიული მდებარეობისა და ბუნებრივ-სანავსადგურო პირობების გამო, ყოველთვის ჰქონდა სამხედრო სტრატეგიული მნიშვნელობა საქართველოსა და მისი დამპყრობელი ქვეყნებისთვის.
Posted in ისტორია
გენერალი უილიამ როუზ მანსფილდი (1819_1876) ბრიტანელი სამხედრო მეთაური იყო, რომელიც მსახურობდა ინდოეთის მთავარსარდლად 1865-1870წწ. 1855 წელს, ყირიმის ომის მიმდინარეობისას, მანსფილდი დაინიშნა კონსტანტინოპოლში ბრიტანეთის ელჩის, ლორდ სტარტფორდ დე რედქლიფის სამხედრო მრჩევლად. როგორც ჩანს, ბრიტანელები დიდ მნიშვნელობას ანიჭებდნენ ამ ომს, იჭერდნენ თადარიგს და ომის წინა პერიოდში და მიმდინარეობისას ახდენდნენ შესაძლო საომარი მოქმედებების ადგილის სრულ და დაწვრილებით შესწავლას. სწორედ ამ მიზნითაა მანსფილდისადმი მიმართული ბრიტანელი მოხელეების წერილები და მოხსენებები.
Posted in ბრიტანული არქივებიდან
ბათუმი. გადაღებულია რუსეთ–თურქეთის 1977–1978 წლების ომის შემდეგ. (ფოტო დაცულია ეროვნულ არქივში)
ბათუმის დაბრუნება მნიშვნელოვანი და მრავალი საინტერესო წვრილმანებით აღსავსე ისტორიაა, რომელსაც ბოლო წერტილი ქართველმა გმირმა, გენერალმა მაზნიაშვილმა დაუსვა. მანამდე კი იყო უამრავი სავალალო (მაგალითად, 1828 წლის ადრიანოპოლის ზავის დადებისას რუსი ჩინოვნიკის უვიცობით დაშვებული შეცდომა, ჭოროხი ჩოლოქში რომ აერია) ბატალიები, რომელიც, ჩვენდა საბედნიეროდ, 1878 წელს ბათუმისა და მთლიანად აჭარა-არდაგანის შემოერთებით დასრულდა. უამრავი მეცნიერული ნაშრომი, თემა, რეფერატი, წერილი თუ მხატვრული ნაწარმოები მიეძღვნა ამ მოვლენას, თუმცა შეიძლება ითქვას, რომ ეს თემა მაინც ამოუწურავია. ამჟამად წარმოგიდგენთ ბილიოტის ერთ მოხსენებას.
Posted in ბრიტანული არქივებიდან, ისტორია
საგრძნობლად მწირია ბათუმის ისტორიის თურქული ოკუპაციის პერიოდის მასალები, ამიტომაც ყველა დოკუმენტს, ყველა ფურცელსა თუ ფოლიანტს, რაც ძველი ბათუმის ცხოვრებასა თუ ისტორიაზე თუნდაც უმნიშვნელო რამეს გვიამბობს, დიდი მნიშვნელობა ენიჭება. მით უფრო საინტერესოა, როცა იმ დროის ჩვენს ქალაქზე, ცნობილი ბრიტანელი მოღვაწე, იმჟამად ტრაპზონის კონსული მოგვითხრობს. სანამ პალგრევის მოხსენებებიდან ნაწყვეტს გაეცნობით, მოკლედ მის შესახებაც ვიტყვით:
Posted in ბრიტანული არქივებიდან
georgianmedia
ნანა კვაჭაძე
ძველი ბათუმის ქრონიკები 